Jeśli chcesz prowadzić swój własny biznes, w końcu staniesz przed wyborem formy opodatkowania. Konsekwencją tego wyboru, będzie sposób prowadzenia księgowości. Możesz wybrać między księgowością uproszczoną (np. KPiR, ewidencja przychodów), a księgami rachunkowymi. Jednak, nie każdy będzie mógł korzystać z księgowości uproszczonej. Sprawdź czy ty możesz 🙂

Co to właściwe jest księgowość?

Tematu księgowości uproszczonej, nie da się rozpocząć bez wytłumaczenia, czym tak księgowość jest.

Księgowość polega na przyporządkowaniu przychodów i kosztów do odpowiednich kategorii, w odpowiedni sposób, który jest narzucony przez wybraną formę opodatkowania oraz rozmiar działalności.

Tej definicji nie znajdziecie w żadnej książce, bo jest ona stworzona przeze mnie 🙂 , ale myślę, że w odpowiedni sposób wyjaśnia na czym polega księgowość. Także wybaczcie mi, że nie używam jakiś sztywnych definicji.

Typy księgowości

Księgowość można podzielić na dwa rodzaje

• Księgowość uproszczoną, czyli KPiR lub ewidencje przychodów
• Księgi rachunkowe, inaczej pełne księgi

Księgowość uproszczona jest łatwiejszą i bardziej przystępną formą prowadzenia księgowości. Wielu przedsiębiorców, decyduje się nawet, na samodzielne prowadzenie księgowości uproszczonej własnej firmy. Oczywiście nie obejdzie się bez znajomości podstawowych podatków, ale nie trzeba posiadać wiedzy specjalistycznej, bez której nie ruszymy, jeśli chcemy prowadzić pełną księgowość.

Każdy przedsiębiorca mający wybór między łatwą księgowością, a trudną księgowością, oczywiście wybrałby księgowość uproszczoną, ale nie każdy może ją wybrać.

Dla kogo księgowość uproszczona?

Z księgowości uproszczonej mogą korzystać, tylko jednostki, które spełniają pewne warunku, narzucone przez ustawy.

Limit przychodów w EURO oraz sposób jego wyliczenia

Tylko przedsiębiorstwa, których wszystkie przychody za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 2 000 000 EUR, mogą korzystać z księgowości uproszczonej.

Limit jest stały, ale co roku trzeba go wyliczać od nowa, ze względu na to, że jest w EUR, a nie w PLN.

Do przeliczenia limitu z EUR na PLN, używa się kursu NBP z pierwszego dnia roboczego października roku poprzedniego, dla którego liczymy limit w PLN.

Przykład
Limit na 2023 został przeliczony po kursie z dnia 03.10.2022 ( pierwszy dzień roboczy października). Kurs wynosił 4,8272.
Limit na 2023 wynosił w takim razie 9 654 400,00 zł. ( 2mln EUR x 4,8272)

Co się stanie gdy przekroczysz limit 2 mln EUR?

Jeśli twoje wszystkie przychody w 2022 roku osiągnęły lub przekroczyły limit 9 654 000 zł netto, to w 2023 roku musisz prowadzić pełną księgowość w formie ksiąg rachunkowych.

Co w sytuacji gdy rozpoczynasz działalność i nie masz przychodu z roku poprzedniego?

Jeśli np. założyłeś działalność w 2023, to wiadomo, że za 2022 rok przychodu nie masz, więc przyjmujesz, że wynosi on 0,00 zł. Jest więc niższy niż kwota limitu, co oznacza, że możesz korzystać z księgowości uproszczonej.

Nowy limit na 2024 w PLN

Limit na 2024 został przeliczony po kursie z dnia 02.10.2023.
Kurs wynosił 4,6091.
Limit na 2024 wynosi w takim razie 9 218 200,00 zł.

Jeśli twoje wszystkie przychody netto w 2023 roku będą równe lub większe niż wskazany wyżej limit, to od 2024 roku musisz prowadzić księgi rachunkowe.

2 sposoby prowadzenia księgowości uproszczonej

Już wiesz, czy możesz prowadzić własną księgowość w formie uproszczonej. Tylko jak to wygląda?
Wszystko zależy od formy opodatkowania.

Więcej o formach opodatkowania znajdziesz tutaj

Kiedy możesz prowadzić KPiR?

Taką książkę przychodów i rozchodów można prowadzić, jeśli wybrało się rozliczanie podatku dochodowego skalą podatkową lub podatkiem liniowym.

Aktualnie dopuszczalne jest jeszcze prowadzenie jej w formie papierowej lub elektronicznej np. w Excelu.

To jak powinna wyglądać KPiR znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r.

Kiedy możesz prowadzić ewidencję przychodów?

Ewidencje przychodów mogą prowadzić przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

O tym jak powinna wyglądać ewidencja przychodów, mówi nam Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2021 r.

Pozostałe ewidencje

Warto pamiętać również o tym, że czasem musisz prowadzić też dodatkowe ewidencje, które są niezbędne, aby prowadzona księgowość była zgodna z prawem.

Kilka najbardziej popularnych przykładów:

1. Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

2. Ewidencja przebiegu pojazdu

Jeśli posiadamy w firmie samochody osobowe, których używamy wyłącznie w firmie, musimy prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, w której wykażemy, że samochód nie jest używany na cele prywatne.

Brak prowadzenia takiej ewidencji, będzie skutkował brakiem możliwości odliczenia większej kwoty podatku VAT, oraz brakiem zaliczenia w koszty uzyskania przychodu całości wydatków poniesionych na samochód.

W przepisach nie ma podanego jednoznacznego wzoru, ale w art. 23 ust. 7 ustawy o PIT, jest informacja, co powinno się w takiej ewidencji znajdować.

Pokusiłam się, aby taki wzór ewidencji przebiegu pojazdu dla was przygotować.

Taką ewidencję możesz uzupełniać w Excelu lub wydrukować i uzupełniać ręcznie.

Planowane zmiany w zakresie księgowości uproszczonej

JPK_PKPiR oraz JPK_EWP od 2026 roku

Polski Ład wprowadził zmiany odnośnie raportowania księgowości uproszczonej. Chodzi o obowiązek przesyłania do urzędu skarbowego JPK_PKPiR oraz JPK_EWP.
Automatycznie ta zmiana wiążę się z koniecznością korzystania z programów księgowych, aby taki JPK mógł zostać wygenerowany.

Obowiązek przesyłania raportów, ma obowiązywać od 2026 roku.
Nie pozostaje nam nic innego jak śledzić bieżące zmiany w tej kwestii.

Podstawy prawne

1. USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
   art. 24a ust. 4
   art. 24a ust. 6
   art. 23 ust. 7
   • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów
2. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
   art. 6 ust. 4 pkt 1
   • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2021 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
3. USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
   art.2 ust.2
   art.3 ust.3