W mojej głowie już jakiś czas temu zrodził się pomysł, aby stworzyć cykl wpisów, w których krok po kroku pokażę ci jak działa pełna księgowość. Rozpoczniemy od najważniejszych pojęć, przez księgowanie na kontach, po bezproblemowe tworzenie sprawozdania finansowego. 

Właśnie zaczynasz pierwszą lekcję. Powodzenia 🙂

Co to właściwie jest pełna księgowość?

Księgowość polega na przyporządkowaniu przychodów i kosztów do odpowiednich kategorii, narzuconych przez formę opodatkowania oraz rozmiar działalności.

Każdy przedsiębiorca staje przed dylematem, czy może korzystać z  księgowości uproszczonej, czy powinien prowadzić księgi rachunkowe/ pełną księgowość.

Więcej na temat księgowości uproszczonej, dowiesz się tutaj.

Pełna księgowość – kto musi prowadzić ją prowadzić?

Co będzie decydować o tym czy trzeba prowadzić księgi rachunkowe?

Forma prowadzenia działalności gospodarczej

Jeśli działalność będzie prowadzona w formie spółki kapitałowej, trzeba będzie prowadzić pełną księgowość.

Spółki kapitałowe to:

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółka akcyjna
• spółka komandytowa
• spółka komandytowo — akcyjnej 

Limit przychodów

Kolejna rzecz, która może spowodować, że firma będzie musiała prowadzić pełną księgowość to przekroczenie limitu przychodu. 

Limit ten wynosi 2 000 000 EUR i jest przeliczany po średnim kursie NBP z pierwszego dnia roboczego października. 

Bardziej szczegółowo ta kwestia jest opisana w artykule o księgowości uproszczonej. 

Czym różnią się księgi rachunkowe od księgowości uproszczonej?

Zakres ustawowy 

Księgowość uproszczona opiera się tylko i wyłącznie na ustawach podatkowych PIT i ewentualnie VAT.

Natomiast, prowadząc księgi rachunkowe, trzeba stosować się jednocześnie do Ustawy o Rachunkowości, Ustawy CIT i ewentualnie VAT. 

I to jest największa trudność, aby księgować zgodnie z zasadami wszystkich ustaw.

Sposób prowadzenia

Księgowość uproszczoną prowadzi się w formie tabelki, wpisując odpowiednie kwoty, w odpowiednie rubryki.

Natomiast, w księgach rachunkowych, księgowanie odbywa się za pomocą kont księgowych, na których trzeba zaksięgować odpowiednią kwotę po odpowiedniej stronie. 

Zasady rachunkowości

– czyli udręka wszystkich, którzy zaczynają

Gdy, ktoś już wcześniej miał do czynienia z nauką rachunkowości, to przypuszczam, że nie wspomina dobrze tych zasad rachunkowości. W tym miejscu chcę je odczarować i zachęcić cię do ich zrozumienia. Księgowi też mają swój język i często powołują się na te zasady, więc warto wiedzieć, o co w nich chodzi. 🙂

Zasada prawdziwego obrazu

Księgi rachunkowe mają być prowadzone rzetelnie, czyli zgodnie z rzeczywistością, jasno, czyli w tak, aby w księgach wszystko było pokazane przejrzyście, oraz prawidłowo, czyli zgodnie z prawem. Jest to zasada najważniejsza, do której odwołują się wszystkie pozostałe.

Zasada przewagi treści nad formą

Wszystkie zdarzenia w księdze, mają być ujęte zgodnie z rzeczywistością, nawet jeśli wymogi formalne będą inne. 

Przykład
Ujęcie w księgach leasingu finansowego. Leasingodawca, cały czas jest w posiadaniu przedmiotu leasingu, ale leasingobiorca, zgodnie z ustawą o rachunkowości, pokazuje ten przedmiot w sprawozdaniu tak, jakby należał do niego.

Zasada memoriału

W księgach rachunkowych ujmuje się wszystkie osiągnięte przychody i koszty w momencie ich wystąpienia, niezależnie od tego czy są zapłacone.

Przykład
Faktura sprzedaży towaru X  została wystawiona 01.01.2024 z datą sprzedaży- 15.12.2023, płatność 14 dni od daty wystawienia. Zasada memoriału mówi, że przychody osiągnięte w danym roku, mają być zaksięgowane w danym roku, tak więc przychód zostanie wykazany jeszcze w 2023 roku.

Zasada kasowa

Ta zasada jest przeciwieństwem zasady memoriałowej. Przychody i koszty trzeba ująć w momencie zapłaty.

Przykład
Faktura sprzedaży towaru X  została wystawiona 01.01.2024 z datą sprzedaży- 15.12.2023, płatność 14 dni od daty wystawienia. Stosując zasadę kasową, przychód zostanie wykazany w 2024, bo wtedy została otrzymana płatność.

Zasada współmierności przychodów i kosztów

Ta zasada jest mocno powiązana z zasadą memoriału, a mianowicie wszystkie koszty, które zostały poniesione, aby uzyskać przychód, będzie trzeba wykazać w dacie osiągnięcia przychodu. 

Przykład
Pan Jacek jest programistą. 30.09.2023 otrzymał zlecenie na stworzenie strony internetowej dla dużej korporacji do 31.12.2023. Po namyśle stwierdził, że sam nie jest w stanie jej wykonać w takim czasie, więc część pracy zlecił komuś innemu (podwykonawcy). Za wykonaną usługę otrzymał fakturę z datą sprzedaży 31.10.2023. (koszt). Po wykonaniu projektu Pan Jacek wystawił fakturę sprzedaży z datą sprzedaży 31.12.2023. (przychód). Stosując zasadę współmierności, koszt trzeba wykazać w dacie przychodu, czyli w grudniu.

Zasada ostrożności/ ostrożnej wyceny

Księgi rachunkowe trzeba prowadzić tak, aby oddawały rzeczywiste wartości. Nie można zaniżać przychodów ani zawyżać kosztów, bo ma to przełożenie na wynik finansowy firmy. 

Przykład
Spółka posiada w kasie na 31.12.2023 – 500EUR, które otrzymała od kontrahenta 15.01.2023. Wpłata została przeliczona po kursie rzeczywistym z 14.01.2023 – 4,05 i wyniosła 2.025,00. Na 31.12.2023, kurs EUR wyniósł 5,35, więc ten dzień rzeczywistą wartością tych 500EUR nie jest 2.025,00, a 2.675,00.

Zasada istotności

Polega na tym, aby w księgach rachunkowych wyodrębnić wszystkie operacje gospodarcze, które mają znaczący wpływ na wynik finansowy. 

Zasada kontynuacji działania

Zakłada, że przedsiębiorstwo, dla którego są prowadzone księgi rachunkowe, będzie kontynuowało swoją działalność w najbliższej przyszłości, którą da się przewidzieć.  

Zasada ciągłości/porównywalności

Przyjęte zasady np. dotyczące wyceny trzeba stosować w sposób ciągły, z roku na rok, aby wszystkie okresy sprawozdawcze można było bezpośrednio ze sobą porównać.

Chcesz więcej? Sprawdź kolejną lekcje 🙂

BILANS – Lekcja2